Met onze heldenmomenten proberen wij, zoals het woord al zegt, momenten die mensen in onze ogen tot helden hebben gemaakt in de spotlight te zetten. Maar wat doen we dan met iemand zoals Trevor Noah? Een man wiens geboorte alleen al een heldhaftig moment was omdat hij de zoon is van een blanke vader en een zwarte moeder: Patricia. Trevor komt namelijk uit Zuid-Afrika en is geboren temidden van de Apartheid. Zijn geboorte was dus letterlijk een misdaad. Een feit dat weerspiegelt wordt in de Engelstalige titel van zijn belangrijke boek: Born a Crime: Stories from a South African Childhood.
In dit boek vertelt Trevor over zijn jeugd en hoe hij institutioneel racisme als kind heeft ervaren. En Trevor doet wat hij altijd doet: Zware onderwerpen verteerbaar, en vaak zelfs grappig, maken terwijl hij de mensen een spiegel voorhoudt. Wat niet altijd een gemakkelijke of dankbare opdracht is in de Verenigde Staten, waar Trevor nu woont. Laten we namelijk vooral niet vergeten dat Amerika tot 1965 hun eigen vorm van institutioneel racisme had in de vorm van de Jim Crow wetten. Dat is nog geen 60 jaar geleden! Er leven dus nog steeds miljoenen mensen die rechtstreeks slachtoffer van deze wetten zijn …om maar te zwijgen over de vele onrechtstreekse slachtoffers. Voor veel Amerikanen is dit dan ook de meest met bloed doordrenkte pagina uit hun geschiedenis. En hier komt dan Trevor Noah die met behulp van zijn eigen levenservaring zijn nieuwe landgenoten er (indirect) op wijst wat ze fout doen. Niet alleen dat … hij schrijft er ook nog eens een boek over! Een boek waar hij dan ook nog eens een jeugdvariant van maakt. En het is ook door die laatste actie dat ik Trevor als een held zie. Hij draagt namelijk een belangrijk steentje bij aan het ontmantelen van institutioneel racisme: kinderen vanaf een jonge leeftijd de extreme gevolgen van zo’n systeem tonen.
Nu voelt het desondanks toch lichtjes absurd aan om Trevor Noah als een held te bestempelen. Niemand kiest toch waar hij geboren wordt? Hij heeft dan wel een belangrijk boek geschreven maar dat is maar klein bier in vergelijking met het opvoeden van een kind dat er wettelijk gezien niet mocht zijn. Ik worstelde dan ook een beetje met de vraag: “Is Patricia niet de held van dit verhaal?” Uiteindelijk is zij toch degene geweest die het kind gebaard en opgevoed heeft? Maar dat stelde mij niet in staat om het over het eerder genoemde boek, de hele reden dat ik deze blog wou schrijven, te hebben. Frustraties alom!
Toen las ik echter deze review over Born a Crime en schoot het antwoord me als een vogel door een open raam te binnen. Waarom schrijf ik niet simpelweg over ze allebei? Trevors succes als comedian en talkshowhost (hij is de eerste niet-blanke die The Daily Show host) is uiteindelijk het resultaat van het teamwerk tussen hem en zijn moeder. Zo ziet Trevor het toch … ondanks dat de eerste 6 jaar Patricia niet samen met haar zoon op straat gezien mocht worden. De politie zou hem namelijk kunnen zien, meenemen en afvoeren naar een adoptiebureau. Desondanks hielden zowel moeder als zoon er een positieve attitude op na en werd er veel gelachen.
Een grappig verhaal dat Trevor hierover vertelt, is hoe hij zoals zoveel kinderen fijne herinneringen heeft aan achter zijn ouders lopen in het lokale park. Patricia kon de wet buigen door te doen alsof zij Trevors dienstmeid was. De blanke vader (wiens naam Trevor nooit vermeldt) daarentegen mocht absoluut niet als vader herkend worden. Dus om zijn gezin te beschermen liep hij geregeld weg. Op die momenten dacht de jonge Trevor “Aha, het spel is begonnen” en liep hij achter zijn vader aan. Hierdoor moest Patricia achter Trevor aan lopen om hem op tijd te vangen zodat niemand een vermoeden zou krijgen. Dat zijn toch wel kopzorgen van een heel andere orde dan die van de meeste ouders als ze een onschuldig spel spelen met hun kind.
Desalniettemin, of misschien juist dankzij, was er wel veel liefde ten huize Noah. En dit hoor en zie je ook als je Trevor over zijn moeder hoort praten in interviews. Hij heeft zelfs een Netflix-comedy special aan haar gewijd. Het moge dus duidelijk zijn dat ook Patricia Noah een held is!
Deze blog maakt deel uit van onze actie ‘Heldenmomenten’. Lees de rest hier.
Foto gemaakt door Kenex Media sa en gevonden op Pexels.com.
